خدای سبحان در بخش اول این آیه از گروهی سخن می‌گوید که آنان را امت وسط قرار داده تا شهید بر دیگر مردمان باشند و در این بین وجود اقدس پیامبر اکرم(ص) را نیز شهید بر آن امت وسط قرار داده است: «وَ کَذلِکَ جَعَلْناکُمْ أُمَّةً وَسَطاً لِتَکُونُوا شُهَداءَ عَلَی النَّاسِ وَ یَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهیداً». موضوع سخن در بخش دوم آیه، بازشناسی افراد مختلف امت در تبعیت و تخلف از پیامبر در مسئله تغییر قبله است. علت قبله بودن بیت‌المقدس این‌گونه بیان شده که پیروان و تابعان آن حضرت در مسئله تغییر قبله از آن‌ها که سرپیچی می‌کنند شناخته شوند: «وَ ما جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتی‏ کُنْتَ عَلَیْها إِلاَّ لِنَعْلَمَ مَنْ یَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ یَنْقَلِبُ عَلی‏ عَقِبَیْهِ». آنگاه فرموده است تحمل این حکم جز بر کسانی که خداوند آن‌ها را هدایت کرده دشوار است: «وَ إِنْ کانَتْ لَکَبیرَةً إِلاَّ عَلَی الَّذینَ هَدَی اللَّهُ». در نهایت تعبیر پایانی آیه مورد بحث، پاسخ به پرسش مقدری آمده است که در پی تغییر قبله در ذهن مردم ایجاد شد و آن اینکه با تغییر قبله، حکم اعمال عبادی انجام شده در گذشته چیست؟ پاسخ اینکه خداوند با رأفت و رحمت خود اعمال گذشته را ضایع نمی‌کند: «وَ ما کانَ اللَّهُ لِیُضیعَ إیمانَکُمْ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحیمٌ». 
صرف‌نظر از نظریات و آرای مختلف تفسیری درباره مصداق امت وسط، معنای شهید بودن آنان، مراد از شهید بودن پیامبر بر امت وسط و ارتباط قبله با امت وسط، در چند روایت از حضرات معصومان(ع) مقصود از امت وسط و شهدا بر مردم، ذوات مقدس اهل بیت پیامبر(ع) معرفی شده‌اند که وجود اقدس امام زمان(عج) نیز یکی از ایشان است. 
از جمله این روایات، حدیث منقول از برید بن معاویه عجلی است که از امام باقر(ع) درباره معنای این آیه از حضرت سؤال کرده و امام در پاسخ فرمودند: ما امت وسط هستیم و ما شهدای خدا بر مردم و حجت‌های او در زمین هستیم: «عن برید العجلی، قال: سألت أبا جعفر (علیه السلام) عن قول الله تبارک و تعالی: وَ کَذلِکَ جَعَلْناکُمْ أُمَّةً وَسَطاً لِتَکُونُوا شُهَداءَ عَلَی النَّاسِ وَ یَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیداً. قال: نحن أمة الوسط و نحن شهداء الله علی خلقه و حججه فی أرضه» (البرهان، ج۱، ص۳۴۳). در روایت دیگر، سلیم بن قیس هلالی از امیرمؤمنان(ع) نقل کرده که حضرت فرمود: خدای تعالی در عبارت «لِتَکُونُوا شُهَداءَ عَلَی النَّاسِ» ما را قصد کرده است، پس رسول خدا شاهد بر ما و ما شهدا بر مردم و حجت‌های او در زمین هستیم و ما همان افرادی هستیم که خدا درباره ایشان فرموده است: «وَ کَذلِکَ جَعَلْناکُمْ أُمَّةً وَسَطاً». (شواهد التنزیل، ج۱، ص۱۱۹) بنا بر آنچه گذشت پنجمین آیه مهدوی قرآن در مقام معرفی امام زمان(عج) به عنوان یکی از ائمه اهل بیت دو ویژگی آن حضرت را «امت وسط» و «شهید بر خلق» بودن ایشان بیان می‌کند که معنای تفصیلی آن در نوبت‌های بعدی خواهد آمد.